سينماى دفاع مقدس و چشم انداز پيش رو

معرفی وبلاگ

سفارشی دوستت دارم دوست عزیزم.♥.:.@سفارشی@.:.♥ اینجا همه چی درهمه. بیا تو عشق و حال کن. نظرت یادت نره ها♥.:.@سفارشی@.:.♥ -----------♥.:.@سفارشی@.:.♥---------♥.:.@سفارشی@.:.♥----------

دسته

عاشقانه (6)

خبر های جور با جور (2)

لینک دوستان

آرشیو

آمار وبلاگ

تعداد بازدید : 75039

تعداد نوشته ها : 53

تعداد نظرات : 1

Rss

طراح قالب

موسسه تبیان

سينماى دفاع مقدس و چشم انداز پيش رو

خانه دوست کجاست؟ سینماى ایران بعد از انقلاب را نمى توان عارى از تاثیر گذارى امواج خروشان انقلاب اسلامى و طعم تلخ جنگ تحمیلى دانست. با این حال سینماى دفاع مقدس از جمله ژانرهایى بود که سینماى ایران را تحت الشعاع قرار داد. آثار ساخته شده در این بین خود گواه زنده ماندن یاد و خاطره آن روزهاست. سینماى جنگ ابتدا با گونه حادثه اى بر پرده سینماها رفت و با استفاده از الگوهاى تجربه شده در تاریخ سینماى جهان در همان ابتدا مخاطبان زیادى را جذب نمود. فیلم هایى مثل دیار عاشقان ،پیشتازان فتح، و ما ایستاده ایم با تمام نقاط ضعف ساختارى، آغاز گر موج یادشده بودند و پس از آن فیلمسازانى همچون رسول ملا قلى پور با فیلم پرواز در شب و ابراهیم حاتمى کیا با هویت و دیده بان به آن هویت بخشیدند و به دنبالشان سینما گران دیگرى همچون شهریار بحرانى، کمال تبریزى، جمال شورجه، على شاه حاتمى، احمد رضا درویش، جواد شمقدرى، حسین قاسمى جامى، احمد مرادپور و ...وارد میدان گردیدند که کم وبیش به همان سینماى تحت عنوان دفاع مقدس تاسى جستند. ویژگى هاى این سینمایى که به دفاع مقدس معروف شد،بر اساس پرداختن به روحیات و درونیات رزمندگان و چالش هاى باورها و عقایدشان با واقعیات،استوار بود که البته به تدریج این فیلم هاى اولیه از شکل شعر و شعارى به فرم سینمایى و بصرى نوع خود در اواخر دهه۶۰و اوائل دهه ۷۰رسید.سینماى جنگ که در دهه ۶۰به دو گونه مشخص حادثه اى و دفاع مقدس تفکیک شده بود در اوائل دهه ۷۰با فیلم هایى مانند آخرین شناسایى، حماسه مجنون و سجاده آتش به تلفیقى جذاب از این دو رسید و براى سینمایى که کمى خواست براى اندیشه هاى فلسفى وعرفانى فرمهاى سمپاتیک ایجاد کند،نمونه سازى کرد. سینماى جنگ در سال هاى پس از اتمام جنگ نیز با پردازش تصویرى ناگفته هاى جبهه ها و پشت جبهه در طول ۸ سال نبرد، با قوت در صحنه سینماى ایران باقى ماند.در این سال ها فیلم هاى قابل توجهى مانند هیوا، روبان قرمز ،قارچ سمى ،برج مینو،شیدا ،متولد ماه مهر ، و...به آرمان هاى یک نسل فداکار و تقابل آنها با واقعیات تلخ دنیاى امروز پرداختند و نقاط بر جسته اى در سینماى ایران بر جا گذاشتند.زمانى از رزمندگان چهره هاى تخت و یک بعدى و زاهد مآبانه و قهرمان گونه ساخته مى شد اما فیلمسازانى مثل کمال تبریزى در لیلى با من است، رسول ملا قلى پور در نجات یافتگان، ابراهیم حاتمى کیا در موج مرده و احمد رضا درویش در سرزمین خورشید آن تابو را شکستند و تماشاگر را به نظاره چالش هاى روحى رزمندگان بردند،اکنون نیز تک مضراب هایى از این دست،نواخته مى شود. نخستین تردید هاى جدى را در این تصویرشاید محسن مخملباف ایجاد کرد با فیلم عروسى خوبان. او در این فیلم به تضادها و اختلاف هاى پشت جبهه پرداخت و به تقابل مبنایى رزمندگان و گروه هایى در جامعه پشت جبهه . این نگاه تضاد جویانه در فیلم هاى دیگرى هم دنبال شد،اما تمام فیلم هایى که به پشت جبهه نیز مى پرداختند، راوى چنین تضاد و اخلاقى نبودند. با پایان یافتن جنگ سینماى جنگ به پشت جبهه نیز نگاهى انداخت . فیلمسازى چون ابراهیم حاتمى کیا در دو فیلم «برج مینو» و« بوى پیراهن یوسف» و بعدها در «آژانس شیشه اى» و «روبان قرمز» به بخشى از مسائل و رنج هاى کسانى پرداخت که با وجود پایان جنگ رنج هایشان پایان نیافته است و زندگى شان متاثر از خاطره جنگ است. چنین فیلم هایى البته در حالى ساخته مى شود که برخى از سینما گران کما کان فیلم هایى مى ساختند که فضایش هنوز فضاى جنگ بود. در چنین فیلم هایى البته گاهى مایه هایى از اعتراض نیز نهفته بود که فیلم هاى رسول ملاقلى پور از این نظر نمونه اند.سینماى دفاع مقدس در فیلم گیلانه نیز به مصائب مادرى روستایى مى پردازد که تنها فرزندش جانباز جنگى است و در گوشه خانه اش باید از او پرستارى کند .پیرزنى که فکر مى کرد پسرش تکیه گاه اوست،حالا او تکیه گاه پسرش شده است. بازى درخشان فاطمه معتمد آریا در نقش پیرزن روستایى چنان تاثیر گذار است که گویى تمام رنج هاى مادرانى راکه چنین وضعیتى دارند به بیننده نشان مى دهد. چنین فیلم هایى با ارائه تصویرهایى تلخ از واقعیت هاى جنگ به زشتى هاى جنگ مى پردازند و نمایش جنگ را به ابزارى براى مخالفت با خشونت و دستیابى به صلح تبدیل مى کنند. این سینما اگر چه مخالفت با خشونت و دستیابى به صلح را هدف قرار مى دهد،اما از رهگذر نمایش رنج هایى که افراد درگیر در جنگ -به خصوص جنگ هاى ناگریزى مثل جنگ عراق و ایران -بر دوش مى کشد، ارج و ارزشى بیشتربراى تلاش هاى آنها قائل مى شود. لیلى با من است را که سال ۷۴ساخته شد مى توان نخستین فیلم کمدى در عرصه دفاع مقدس نامید.این اثر در زمان خود بسیار جسارت آمیز محسوب مى شد.به این خاطرکه نحوه تحول یک فرد و قرار گرفتن در شرایط تغییربا کمدى و خنده به تصویردرمى آید.این موضوع تا آن زمان سابقه نداشت.چون پیش از آن تمامى رزمندگان افرادى معتقد،محکم و عاشق جبهه و جنگ به تصویرکشیده شدند.در گذر از سینماى جنگ ودفاع مقدس باید یاد آور شد هنوز هم ژانر جنگى در تمامى کشورهاى جهان علاقمندان بسیارى دارد.مهمترین دلیل این امر به تعلیق و تحرک و درگیرى فوق العاده اى مربوط مى شود که در این نوع آثار به صورت عمومى دیده مى شود. در این میان صحنه هاى جنگى این نوع فیلم ها گاه بیننده را محسور مى کند .ژانر جنگى یک ویژگى دیگر هم دارد؛خشونتى که مخاطب را مى تر ساند وچهره کریه این پدیده شوم را نشان مى دهد. اما متاسفانه آمار نشانگر آن است که از اواسط دهه ۷۰تولید و ساخت فیلم جنگى رو به افول نهاده و به بهانه هاى مختلف از قبیل اینکه دوران جنگ سپرى شده و یاهزینه تولید فیلم جنگى بالاست و تماشاگر آن را نمى پسندد،سال به سال از تعداد اینگونه فیلم ها در چرخه تولید سینماى ایران کاسته شد.این در حالى است که در سینماى روز جهان ،پس از گذشت حدود۶۰سال از پایان جنگ جهانى دوم و۴۰سال از جنگ ویتنام ،هنوز پیرامون این دو مقطع تاریخ جنگ،انواع و اقسام فیلم ها ساخته شده که بعضا راجع به برخى وقایع مهم آن مانند حمله به پرل هابر ،فیلم هاى مشابه متعددى جلوى دوربین رفته است و هنوز این فیلم هاى جنگى با داستان هاى مربوط به ۴۰تا ۶۰سال قبل ،از استقبال فوق العاده مخاطب در سراسردنیا بر خوردار مى شوند.درهرحال خلوص وعرفان و ایثار و حفظ روحیه شهادت طلبى که در آثار تولید شده در ایران و مخصوص ژانر دفاع مقدس هستنداز جمله دستمایه هاى فیلم سازان ایران طى چند سال اخیر بوده است. از این رو سینما،بعد از دهه ۷۰و با ورود به سال هاى اخیرکمتر شاهد توپ و تفنگ و خمپاره وصداى فرماندهان عملیاتى درمیادین جنگ بوده است. همچنین ورود آثارى به اصطلاح مجوز دارکه بر روى پرده سینماها مى درخشد،تماشاچى نوعى را به گونه اى به یاد فیلم هاى زمان گذشته مى اندازد که فقط چند صحنه از آن بریده شده است که آن هم در فیلم هاى امروزى با بسته شدن درها و یا خاموش شدن چراغ اتاق خوابها حذف شده اند. جلال ستوده ویژه نامه سروقامتان

(0) نظر

دسته ها :

پنج شنبه 4 6 1389 15:34